Τακτική συμμαχία Ρωσίας, Τουρκίας και Γερμανίας: Στρατηγική αναμονή εμείς

 

Τακτική συμμαχία Ρωσίας, Τουρκίας και Γερμανίας: Στρατηγική αναμονή εμείς



Η Αθήνα αναμένει τις μελλοντικές εξελίξεις, καθώς ΗΠΑ και Ισραήλ φαίνεται ότι συμφώνησαν να επιτεθούν κατά του Ιράν, εξασφαλίζοντας προηγουμένως την «ενεργητική ουδετερότητα» ή και συνεργασία(;) της Τουρκίας. Στην ίδια χρονική συγκυρία το στρατηγικό ζεύγος Γερμανίας και Ρωσίας (σ.σ. ο γράφων από ετών προειδοποιεί για την εν ισχύ αναθεωρητική συμμαχία των μεγάλων χαμένων του Α’ και του Β’ Παγκοσμίου, καθώς επίσης και του Ψυχρού Πολέμου) εξαπέλυσε με αιχμή την οικονομική στρατηγική-blitzkrieg του Βερολίνου, το δεύτερο πλήγμα κατά του άξονα Ελλάδας-Κύπρος-Ισραήλ (σ.σ. το πρώτο ήταν κατά της χώρας μας), με στόχο την αποσταθεροποίηση της νήσου και με απώτερο σκοπό τον έλεγχο ή την αναβολή/ακύρωση του σχεδίου εκμετάλλευσης των ενεργειακών κοιτασμάτων.

Στο γεωπολιτικό κάδρο εισήλθαν εκόντες άκοντες και οι κουρδικοί πληθυσμοί, οι οποίοι θα κληθούν να παίξουν κεντρικό ρόλο στον σχεδιασμό αποσταθεροποίησης του καθεστώτος της Τεχεράνης. Συμπερασματικά μέχρις ότου τα γεωτρύπανα στην Ανατολική Μεσόγειο αρχίσουν να αντλούν φυσικό αέριο, το οποίο θα πωλούν στις αγορές της Δύσης, μειώνοντας σταδιακά και σταθερά την εξάρτηση από την Ρωσία, υπάρχει αρκετός χρόνος για να πληγεί και να εξουδετερωθεί η βαλλιστική απειλή του Ιράν. Όμως για να ολοκληρωθεί με επιτυχία το όποιο σχέδιο, οι Κούρδοι θα πρέπει να βοηθήσουν το δίδυμο ΗΠΑ-Ισραήλ, αφήνοντας προσωρινά στην άκρη τους Τούρκους, ενώ και οι Έλληνες (Ελλάδα και Κύπρος) θα συνεχίσουν κανονικά τα χρονοδιαγράμματά τους στην αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων, χωρίς να έλθουν σε άμεση αντιπαράθεση με την Άγκυρα.

Μέχρι το πέρας της «Επιχείρησης Ιράν» η Τουρκία θα έχει εξασφαλίσει χρόνο και «υποσχέσεις» ώστε να μην δημιουργήσει εμπόδια – όπως συνέβη στον Β’ Πόλεμο του Κόλπου – με ανταλλάγματα την κατάπαυση του πολέμου ανατολικά. Εκτίμηση του γράφοντος είναι ότι μόλις ολοκληρωθεί η απενεργοποίηση του Ιράν, τότε θα ξανατεθεί σε εφαρμογή με άξονα τους Κούρδους η «γεωπολιτική του Προκρούστη», με τη διαφορά ότι στο κρεβάτι θα έχει ξαπλώσει μετά το Ιράν, η Τουρκία.

Η δυναμική των εξελίξεων σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές προτεραιότητες των Αγγλοσαξόνων δημιουργούν νέα τετελεσμένα, τα οποία οδηγούν την Αθήνα να τηρήσει στάση «στρατηγικής αναμονής». Οι ΗΠΑ προωθούν με διαφορετική ταχύτητα τρεις άξονες: α) Προετοιμασία στρατιωτικής αντιμετώπισης των επιχειρησιακών δυνατοτήτων του Ιράν (βαλλιστικοί πύραυλοι οι οποίοι πιθανώς να φέρουν κεφαλές μαζικής καταστροφής συν το πυρηνικό πρόγραμμα), β) Προσωρινή άμβλυνση της περιφερειακής αστάθειας στο ευπαθές τρίγωνο των «ετερόκλητων ανατολικών συμμάχων» (Τουρκία, Ισραήλ, Αίγυπτος) εν όψει της πολεμικής προετοιμασίας κατά της Τεχεράνης και γ) Αξιοποίηση χρόνου και συγκυριών προκειμένου να χρησιμοποιηθούν οι κουρδικοί πληθυσμοί σε Ιράν, Τουρκία και Συρία, προς όφελος των γεωστρατηγικών σχεδιασμών, αναβάλλοντας – προς το παρόν – την άσκηση αποσχιστικών πιέσεων προς την Τουρκία προς όφελος μιας «εναρμονισμένης» στρατηγικής έναντι της Τεχεράνης.

Το δόγμα των ΗΠΑ στην ενέργεια όχι μόνο δεν ευνοεί αλλά αντίθετα αποτρέπει την εμπλοκή στην αξιοποίηση των ενεργειακών κοιτασμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, τα οποία βρίσκονται μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου και Ισραήλ, από κάθε παράγοντα ρωσικό, αραβικό ή μουσουλμανικό (βλ. τουρκικό). Μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε η συμφωνία μεταξύ Gazprom και ισραηλινής κυβέρνησης, η οποία έτυχε της έγκρισης της Ουάσιγκτον καθώς αποτέλεσε τμήμα μιας ευρύτερης συμφωνίας, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και την ρωσική διαμεσολάβηση προς τους «γείτονες» του εβραϊκού κράτους. Σε κάθε περίπτωση οι Αγγλοσάξονες αναμένουν την μεταφορά φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και την έναρξη υλοποίησης του γεωπολιτικού άξονα Πολωνίας-Ελλάδας, προκαλώντας εκνευρισμό και αντιδράσεις σε Μόσχα και Βερολίνο.

Η κυπριακή κρίση οδηγεί στην αποκάλυψη και επιβεβαίωση μιας από ετών διαπιστωμένης άτυπης γεωπολιτικής συμμαχίας συμφερόντων μεταξύ Γερμανίας, Ρωσίας αλλά και Τουρκίας, η οποία στοχεύει ευθέως στη μη αξιοποίηση (ή καθυστέρηση) του ενεργειακού διαδρόμου της Ανατολικής Μεσογείου, απόρροια της συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ. Ωστόσο, θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και τη στρατηγική διάσταση στην «κυπριακή εξίσωση», καθώς οι επιθετικές κινήσεις της γερμανικής πλευράς σκοπεύουν στην αποσταθεροποίηση της μεγαλονήσου, κάτι που επίσης προσπάθησαν ανεπιτυχώς (μέχρι σήμερα) να πράξουν και ενάντια στη χώρα μας.

Με απλά λόγια για κάθε κυβικό μέτρο φυσικού αερίου ή βαρελιού πετρελαίου που θα εξορυχτεί από τη λεκάνη μεταξύ Ελλάδος και Ισραήλ με προορισμό την ενεργειακή τροφοδοσία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας/οικονομίας, θα αφαιρεθεί από τα ρωσικά έσοδα (βλ. σχετικό άρθρο του γράφοντος «Σύγκρουση Ελλάδας-Ρωσίας λόγω ΑΟΖ;»). Σταδιακά και όσο θα αυξάνεται η απεξάρτηση από τις ρωσικές πηγές ενώ αντίστοιχα θα εξαρτάται περισσότερο από τις ελλαδο-κυπριακο-ισραηλινές, το Κρεμλίνο θα βρεθεί ενώπιον μιας νέας – μη επιθυμητής – γεωστρατηγικής πραγματικότητας. Δεν είναι μόνον η απώλεια εσόδων αλλά και η μεσομακροπρόθεσμη μείωση της επιρροής στα πρώην δορυφορικά κράτη της ΕΣΣΔ αλλά και στις ανεξάρτητες πλέον πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Βαλτικής και ειδικά την Ουκρανία.

Το Βερολίνο αποτελεί στρατηγικό εταίρο της Μόσχας στον τομέα της ενέργειας και μαζί εκπονούν σχεδιασμούς στη βάση των κοινών γεωπολιτικών συμφερόντων. Η γεωγραφική ενότητα που περικλείει τις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, συν τις βαλτικές δημοκρατίες και προσδιορίζεται μεταξύ της Βαλτικής Θάλασσας και του Αιγαίου Πελάγους, συνιστά το μήλον της έριδος μεταξύ των Αγγλοσαξόνων (παραδοσιακών ναυτικών δυνάμεων) και του ηπειρωτικού διπόλου Γερμανίας-Ρωσίας. Μόνο που αυτήν τη φορά δεν υφίσταται ένα εμφανές Σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ (σ.σ. Σύμφωνο μη επίθεσης και διαμοίρασης σφαιρών επιρροής μεταξύ Εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας και ΕΣΣΔ).

Υπό αυτό το πρίσμα κάθε πράξη που πυροδοτεί την αστάθεια στο ασθενές τμήμα της αλυσίδας Αθηνών-Τελ Αβίβ δεν μπορεί παρά να είναι ευπρόσδεκτο – αν όχι επιθυμητό – από τους δύο δρώντες, καθώς θέτει σε κίνδυνο ή πρακτικά λειτουργεί ανασταλτικά, κατά του υλοποιούμενου νέου άξονα ενεργειακής τροφοδοσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτό που συνέβη στην Κύπρο συνιστά προσχεδιασμένη γερμανο-ρωσική άσκηση με πολύ συγκεκριμένη (όπως προαναφέραμε) στόχευση. Σε περίπτωση που οι οικονομικές πιέσεις δεν ευοδωθούν, τότε θα κληθεί ο τρίτος θιγόμενος εταίρος – η νέο-οθωμανική Τουρκία – να αντιδράσει δυναμικότερα χρησιμοποιώντας τις Ένοπλες Δυνάμεις της ως εργαλείο άσκησης εξωτερικής πολιτικής.

Η γνωστοποίηση του γεγονότος της τηλεφωνικής επαφής μεταξύ Τούρκου και ισραηλινού πρωθυπουργού με αμερικανική παρέμβαση, δεν μεταβάλλει την στρατηγική του Ισραήλ, όπως ούτε και της Τουρκίας. Ο νέο-οθωμανισμός αποτελεί εκπεφρασμένη και πολλαπλώς αναλυθείσα απειλή έναντι του εβραϊκού κράτους και ουδείς σώφρων στο Τελ Αβίβ (σ.σ. όπου η πλειοψηφία των εκάστοτε κυβερνώντων προέρχονται από το στράτευμα) επιθυμεί την ενίσχυση της Άγκυρας μέσω της παράδοσης κοιτασμάτων ή συμμετοχής στην εκμετάλλευσή τους.

Όμως όταν το ζητούμενο είναι η αντιμετώπιση του Ιράν, οι Ισραηλινοί – που ενισχύουν επί σειρά ετών φανερά και με σχέδιο τους Κούρδους Πεσμεργκά στο Ιράκ – είναι διατεθειμένοι να συζητήσουν για το φυσικό αέριο περισσότερο μέσω ενός αγωγού που θα μεταφέρει δια του τουρκικού εδάφους τα προϊόντα εξόρυξης του κοιτάσματος στο οποίο μετέχει η Gazprom, παρά να ικανοποιήσουν άλλες τουρκικές ορέξεις. Μια τέτοια εξέλιξη θα έβρισκε απόλυτα σύμφωνες τις άλλες δύο ενδιαφερόμενες δυνάμεις (Ρωσία και Γερμανία).

Οι Κούρδοι που ανέμεναν μεγαλύτερη ενεργητικότητα στον τομέα της πίεσης της Τουρκίας μετά από την ανάληψη της εξουσίας από τον Ομπάμα και τον διορισμό του νέου υπουργού των Εξωτερικών Τ. Κέρι, θα πρέπει να περιμένουν. Έχοντας επιτύχει σοβαρές νίκες τόσο εντός της Τουρκίας όσο και στην Συρία, έχουν αποκτήσει αυτοπεποίθηση για την πορεία των δικαιωμάτων τους και ελπίζουν στην αλλαγή των συνόρων της περιοχής, εμπιστευόμενοι τους Αγγλοσαξονικούς και εβραϊκούς σχεδιασμούς.

Το αναδυόμενο Κουρδιστάν θα αποτελέσει την ασπίδα του Ισραήλ και τον στρατηγικό αντίπαλο της νέο-οθωμανικής Τουρκίας, γεγονός που οι Τούρκοι αναγνωρίζουν ως δυνητική εξέλιξη και επιχειρούν να αναχαιτίσουν με την πρόταση «ειρήνης και διπλωματικής επίλυσης» που προωθούν. Ωστόσο, για ευνόητους λόγους και με την προοπτική δραματικών εξελίξεων στο Ιράν, μπορούν να περιμένουν αξιοποιώντας την τουρκική πρόταση, την οποία μάλλον θα χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους μεσοπρόθεσμα, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Συμπερασματικά η Αθήνα κρατώντας στάση στρατηγικής αναμονής περιμένει:

Α) Τους Αγγλοσάξονες να συνεχίζουν να ευνοούν την ανάπτυξη του ενεργειακού διαδρόμου μέσω Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, καλύπτοντας τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωσή του «εκκαθαρίζοντας» γεωστρατηγικά αγκάθια (βλ. Συρία και Ιράν). Ας μην λησμονούμε πως η νότια πλευρά του συγκεκριμένου διαδρόμου (Λιβύη-Αίγυπτος) τελεί ήδη υπό εκκαθάριση…

Β) Τους Αγγλοσάξονες να υποστηρίζουν τις ελληνικές θέσεις με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας, καθώς η Αθήνα έχει ήδη προχωρήσει σε ρηματική διακήρυξη στον ΟΗΕ και υπό τις παρούσες συνθήκες και ανάγκες (Ιράν) φαίνεται αντιληπτό γιατί η Ουάσιγκτον συνιστούσε «υπομονή» στο ζήτημα της ανακήρυξης ΑΟΖ, με παράλληλη επιτάχυνση των διαδικασιών νοτίως της Κρήτης και στην πλευρά του Ιονίου.

Γ) Την Τουρκία να επανέρχεται στη διαπραγμάτευση με ΗΠΑ και Ισραήλ – αξιοποιώντας την υποστήριξη Γερμανίας και Ρωσίας – απαιτώντας περισσότερα και επιδιώκοντας να «ελέγξει» ακόμη και μέρος του μηχανισμού σχεδίασης και υλοποίησης της επίθεσης κατά του Ιράν.

Δ) Την ακόμη μεγαλύτερη εμπλοκή του γεωπολιτικού ζεύγους Ρωσίας-Γερμανίας στην περιοχή με στόχο τη διατήρηση της οικονομικής και ιδιαίτερα την επιτάχυνση της πολιτικής αποσταθεροποίησης Ελλάδας και Κύπρου. Σημειώνεται ότι η σχεδίαση και εκτέλεση «οικονομικών κτυπημάτων» κατά των δύο χωρών, δημιουργεί εκ των πραγμάτων σοβαρά προβλήματα σε όποιο σχέδιο επίθεσης κατά του Ιράν, καθώς το Ισραήλ που θα υποστεί άμεσα αντίποινα, πρέπει και χρειάζεται να έχει ανοικτό τον ζωτικής σημασίας αεροναυτικό διάδρομο Κύπρου-Κρήτης.

Ε) Το Ισραήλ να ομαλοποιεί σταδιακά τις σχέσεις με την Τουρκία χωρίς αυτές ωστόσο να επανέρχονται στα παλαιά δεδομένα και κυρίως να μην συνεχίζει την στρατιωτική συνεργασία, παρά σε πολύ χαμηλό και άκρως απαραίτητο επίπεδο.

ΣΤ) Τέλος δεν θα αποκλείαμε μια «θεαματική» ενέργεια από πλευράς Ρωσίας-Γερμανίας-Τουρκίας στην περιοχή μας, λαμβάνοντας υπόψη ότι το διακύβευμα απώλειας του Ιράν είναι συγκρίσιμο με εκείνο που συνιστά η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου από Αθήνα-Λευκωσία και Τελ Αβίβ.

Ζ) Επαναλαμβάνοντας τα όσα είπε πριν πεθάνει ο Μ. Α. Μπιράντ, η περιοχή έχει ήδη εισέλθει σε μια πολύ κρίσιμη δεκαετία κατά την οποία αναμένεται τουλάχιστον μια τοπική αναμέτρηση που θα μετατραπεί εκ των πραγμάτων σε περιφερειακή…

Ιωάννης Σ. Θεοδωράτος/Δημοσιογράφος – Αμυντικός Αναλυτής (Σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ISDA