Mοιραία για τα ορνιθολογικά συμφέροντα στροφή

1) Διαπράττοντας μοιραία για τα ορνιθολογικά συμφέροντα στροφή, η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία υποχώρησε από τις θέσεις της και εξέδωσε αφ’ ενός έναν Οδηγό για την Ειδική Ορνιθολογική Μελέτη των αιολικών σταθμών, αφ’ ετέρου την έκθεση «Προσδιορισμός και χαρτογράφηση των ορνιθολογικά ευαίσθητων στα αιολικά πάρκα περιοχών στην Ελλάδα».

Το Υπόμνημα αυτό της ΕΟΕ επικαλείται η ΤΖΑΣΠΕΡ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε βλ. σελ. 7-45 έως 7-52 της ΜΠΕ της προσβαλλόμενης ΥΑ/ΕΠΟ σημειώνοντας στη σελ. 7-87 στο κεφάλαιο των αθροιστικών-συνεργιστικών επιπτώσεων ότι : «Επίσης εκτιμάται ότι η πιθανότητα θανάτωσης-πρόσκρουσης ατόμων αρπακτικών ειδών και ειδικά Σπιζαετού είναι μικρή λαμβάνοντας υπ’ όψη τα εξής : α) Οι τρεις περιοχές φωλεασμού του είδους βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση (μεγαλύτερη των πέντε χιλιομέτρων), β) Έρευνες πρόσκρουσης ατόμων ορνιθοπανίδας που έχουν γίνει στην Ελλάδα (Έβρος, Κρήτη κ.λ.π.) σε περιοχές λειτουργόντων αιολικών πάρκων δείχνουν ότι οι θάνατοι λόγω πρόσκρουσης είναι ελάχιστοι και δεν αφορούν είδη αρπακτικών όπως αυτά που αναφέρονται στην περιοχή του νότιου Πάρνωνα, γ) Οι περισσότερες αναφορές πρόσκρουσης και θανάτων Σπιζαετού στο εξωτερικό αφορούν περιοχές με εξαιρετικά μεγαλύτερους πληθυσμούς Σπιζαετού, όπου οι περιοχές φωλεασμού βρίσκονται συνήθως σε μικρή απόσταση από τα αιολικά πάρκα και επίσης τα αιολικά πάρκα περιλαμβάνουν εκατοντάδες ανεμογενήτριες παλαιάς τεχνολογίας πολύ πυκνά χωροθετημένες. Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει και η Ορνιθολογική Εταιρεία (κύριος φορέας για τον προσδιορισμό των σημαντικών περιοχών για τα πουλιά στην Ελλάδα), η οποία σε πρόσφατη έκθεση της (“Προσδιορισμός και χαρτογράφηση των ορνιθολογικά ευαίσθητων στα αιολικά πάρκα περιοχών της Ελλάδας», BirdLife International-ΕΟΕ ) δεν εντάσσει την περιοχή ανάπτυξης του αιολικού πάρκου στο Γαϊδουροβούνι σε περιοχές αποκλεισμού βάσει των πέντε κριτηρίων αποκλεισμού που περιέλαβε στη διαδικασία που ακολουθήθηκε και βάσει της οποίας προτείνεται ο αποκλεισμός του 25% της ελληνικής επικράτειας».

Εν προκειμένω θα πρέπει να μνημονευθούν οι απόψεις της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας όπως υποβλήθηκαν στη διαβούλευση για την θεσμοθέτηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ   http://files.ornithologiki.gr/docs/politiki/aiolika/sxoliasmos.pdf

«Οι Ζώνες Ειδικής Προστασίας και οι σχετιζόμενες με αυτές Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά, αποτελούν ζωτικής σημασίας περιοχές για την επιβίωση των σπάνιων και απειλούμενων ειδών πτηνών της Ε.Ε. και έχουν επιλεγεί με βάση αυστηρά επιστημονικά κριτήρια και πολύχρονες καταγραφές. Οι περιοχές αυτές έχουν προσδιοριστεί και οριοθετηθεί με βάση την αρχή της συμπερίληψης των απολύτως απαραίτητων βιοτόπων (των κρίσιμων ενδιαιτημάτων) για τα απειλούμενα είδη. Εξ ορισμού και με βάση την Οδηγία 79/409, οι ΖΕΠ συνιστώνται από τα κρίσιμα ενδιαιτήματα των ειδών πτηνών προτεραιότητας και για το λόγο αυτό θα έπρεπε να περιλαμβάνονται στις περιοχές αποκλεισμού. Η αντιμετώπιση που τυγχάνουν οι περιοχές αυτές από το προτεινόμενο Ειδικό Χωροταξικό, παρουσιάζει δυσαναλογία σε σχέση με εκείνη των οικοτόπων προτεραιότητας. Ενώ οι οικότοποι προτεραιότητας ορθά περιλαμβάνονται στις περιοχές αποκλεισμού αιολικών εγκαταστάσεων, αφού ενδεχόμενες κατασκευές θα μπορούσαν να βλάψουν αυτούς τους πολύτιμους και σπάνιους βιοτόπους ανεπανόρθωτα, δεν ισχύει η ίδια πρόβλεψη και για τα κρίσιμα ενδιαιτήματα των ειδών προτεραιότητας.

Όμως από την Οδηγία 92/43 δεν προκύπτει τέτοια διαφοροποίηση στην αντιμετώπιση. Τα κρίσιμα ενδιαιτήματα των ειδών προτεραιότητας, είναι αποφασιστικής σημασίας για τη διατήρησή των απειλούμενων πτηνών και θα έπρεπε να τυγχάνουν όμοιας αντιμετώπισης με τους οικοτόπους προτεραιότητας. Θεωρούμε λανθασμένη και ετεροβαρή την διαφοροποίηση μεταξύ οικοτόπων προτεραιότητας και βιοτόπων ειδών προτεραιότητας, όπως είναι οι ΖΕΠ.»

2) Στην προσπάθεια της να τεκμηριώσει η ENVECO Α.Ε. η εταιρεία που συνέταξε την ΜΠΕ για τα αιολικά στο Γαϊδουροβούνι, ότι δεν πιθανολογούνται σημαντικές επιπτώσεις από την εγκατάσταση και λειτουργία του αιολικού σταθμού στο Γαϊδουροβούνι στην ορνιθοπανίδα, πέραν των γνωστών ισχυρισμών της αιολικής βιομηχανίας περί «μεγάλων διαδρόμων μεταξύ των συμπλεγμάτων ανεμογεννητριών που μπορεί να ελαττώσει την διατάραξη στην μετακίνηση των πουλιών», περί «μη τεκμηριωμένων στοιχείων» ως προς την διατάραξη του βιοτόπου από την αυξημένη ανθρώπινη δραστηριότητα στη περιοχή εγκατάστασης των αιολικών και στα πέριξ, περί χαμηλής θνησιμότητας από ανεμογεννήτριες, κατόπιν προσκρούσεων, συγκρινόμενης με αυτήν από συγκρούσεις με οχήματα και υαλοπίνακες ή από το κυνήγι και τις γάτες κ.ά., αυτό που λαμβάνει ιδιαίτερη σημασία εν προκειμένω είναι η αναφορά ότι στην «μοναδική μέχρι σήμερα έρευνα θνησιμότητας ορνιθοπανίδας από αιολικά πάρκα που έγινε στην Ελλάδα στην περιοχή της Ροδόπης και του Έβρου, όπου ενδημούν μεγάλα σε μέγεθος και σπάνια είδη αρπακτικών..τα αποτελέσματα έδειξαν μηδενική θνησιμότητα λόγω σύγκρουσης υποδηλώνοντας πιθανότατα προσαρμογή των ειδών στα εν λειτουργία αιολικά πάρκα και αποφυγή αυτών».

Στον Έβρο από την παρακολούθηση 127 ανεμογεννητριών σε 9 ΑΣΠΗΕ την περίοδο 2008-2010 βρέθηκαν 98 νεκρά πουλιά (1 Μαυρόγυπας Aegypius monachus, 4 Όρνια Gyps fulvus, 1 Γερακαετός Hieraaetus pennatus, 2 Φιδαετοί Circaetus gallicus, 3 Γερακίνες Buteo buteo, 2 Ξεφτέρια Accipiter nisus, 1 Καλαμόκιρκος Circus aeruginosus, 1 Βαλτόπαππια Aythya nyroca, 1 Νησοπέρδικα Alectoris chukar και 82 άτομα από άλλα μικρότερα είδη (Kret et al. 2011). Επίσης την ίδια περίοδο ανιχνεύθηκαν 186 νεκρά χειρόπτερα (Γεωργιακάκης & Παπαδάτου 2011).

Αντίστοιχα στην Κρήτη, την περίοδο 2007-2009, ανιχνεύθηκαν στους πρόποδες του νοτιοανατολικού Ψηλορείτη σε ΑΣΠΗΕ με 17 ανεμογεννήτριες 4 νεκρά Όρνια (1-3 νεκρά άτομα/ έτος, Ξηρουχάκης κ.α. 2009), ενώ σε έναν δεύτερο με 8 ανεμογεννήτριες στα δυτικά Αστερούσια Όρη συλλέχθηκαν 4 νεκρά Όρνια σε διάστημα ενός έτους (Σεπτέμβριος 2009- Οκτώβριος 2010). Τέλος σε έναν ΑΣΠΗΕ στην περιοχή Αποπηγάδι Χανίων όπου λειτουργούν μόνο 3 ανεμογεννήτριες βρέθηκε το 2011 ένας νεκρός Χρυσαετός κάτω από καλώδια μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος. Απομένει να διαπιστωθεί αν οι προσκρούσεις στην Θράκη έγιναν στις ίδιες ανεμογεννήτριες που μελετούσε η WWF διαπιστώνοντας «μηδενική θνησιμότητα λόγω σύγκρουσης»

WWF Παρακολούθηση θνησιμότητας.pdf