Οικονομικές αποφάσεις (2): Ηλεκτροπαραγωγή -- από τις ΑΠΕ στο ...ΜΑΜΚ

Η περίληψη είναι ότι επειδή βάλαμε πολλές επιδοτούμενες και ακριβές ΑΠΕ (1,9 δις δίνουμε το 2013) πρέπει να επιδοτούμε και αέριο που υποκαθιστούν, όταν έχει αέρα ή ήλιο. Άλλα 700 εκατομ. Πράσινη Ανάπτυξη.

Το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής έχει δύο ξεχωριστές διαστάσεις: (α) Το κόστος σε σχέση με την επενδυτική επιλογή αυτής ή της άλλης μεθόδου ηλεκτροπαραγωγής (αρχικό, μεταβλητό, τελικό, προβλέψιμο, απρόβλεπτο) και (β) το μεταβλητό κόστος σε σχέση με τις καθημερινές επιλογές σε ένα δίκτυο. Οι ΑΠΕ, έχουν χαρακτηριστικά που, ασχέτως κόστους, τις κάνουν προβληματικές σε ένα δίκτυο. Τα χαρακτηριστικά είναι η "διαλείπουσα" συμβολή τους, που στην περίπτωση των αιολικών είναι και μεταβλητή, και τυχαία. Οι ΑΠΕ, έχουν ένα άλλο, φαινομενικά καλό, χαρακτηριστικό: Έχουν σχεδόν μηδενικό μεταβλητό κόστος, δωρεάν καύσιμο. Διαλείπουσες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας, με μηδενικό μεταβλητό κόστος, σε σημαντικές ποσότητες έχουν παρενέργειες που ίσως ήταν απροσδόκητες, αλλά είναι μάλλον αρνητικές.

Το σχεδιάγραμμα είναι η υποθετική καμπύλη ισχύος στο δίκτυό μας (το δανείστηκα από την ΕΙΑ).  Λέει ότι στην διάρκεια μια τυπικής μέρας, ο διαχειριστής του δικτύου δίνει (όπως θα έπρεπε) προτεραιότητα στις πηγές με  χαμηλό μεταβλητό κόστος, με φθηνό καύσιμο. Ο λιγνίτης συνήθως καίει ούτως ή άλλως, ηλεκτροδοτεί περίπου συνεχώς.  Εάν είχαμε περισσότερο λιγνίτη στο δίκτυο, το μόνο πρόσθετο που θα θέλαμε θα ήταν υδροηλεκτρικά για ισχύ αιχμής, άντε και αέριο και εισαγωγές.  Όπως τα τελευταία 50 χρόνια. Το πετρέλαιο το θεωρώ ειδική περίπτωση. Είναι πιο εύκολο να ηλεκτροδοτείς το Καστελόριζο με πετρέλαιο, από ο,τιδήποτε άλλο, αλλά είναι γενικά ασήμαντο και σίγουρα ακριβό.  Αλλά άπαξ και μπήκαν ΑΠΕ ελέω Μπιρμπίλη, Σιούφα, ΕΕ, κλπ,  εάν έχει ήλιο ή αέρα, πρώτα χρησιμοποιούνται οι ΑΠΕ. Έχουν φθηνότερο μεταβλητό κόστος από ο,τιδήποτε. Όσο οι ΑΠΕ είναι λίγες, δεν ενοχλούν. Και εάν τύχει να υπάρχουν σε ώρα αιχμής (όπως τα φ/β), μειώνουν την ζήτηση για ακριβότερη ισχύ αιχμής (δηλαδή αέριο).  Τα αιολικά είναι λίγο διαφορετικά. Μόνο εάν φυσάει σε ώρα αιχμής υποκαθιστούν ισχύ αιχμής, και μόνο εάν χρησιμοποιείται αέριο για ισχύ βάσης, υποκαθιστούν ισχύ βάσης. Ο λιγνίτης δεν προσφέρεται για τέτοια.

Το συμβαίνει ότι οι ΑΠΕ υποκαθιστούν αέριο; Καίμε λιγότερο αέριο. Οι μονάδες όμως που αγοράστηκαν για να καίνε αέριο αρχίζουν να γίνονται ασύμφορες, ζημιογόνες όταν δεν δουλεύουν στην ισχύ για την οποία αγοράστηκαν. Και ή είναι ...ήσυχες και διακοσμητικές, και σίγουρα χάνουν λεφτά, και χτυπάει και στην ΔΕΠΑ (το αέριο αγοράζεται με συμβόλαια) και ο ενεργειακός μικρόκοσμος γίνεται άνω κάτω επειδή φυσάει ή έχει ήλιο. Βέβαια, εδώ είναι Ελλάδα, βρήκαν τρόπο να επιδοτηθούν και να πληρώνονται όταν δεν δουλεύουν: MAMK!  Μηχανισμός Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους λέγεται (ή cost recovery).   Το οξύμωρο, λοιπόν, είναι ότι οι (συνολικά) ακριβές και επιδοτούμενες ΑΠΕ, με το τσάμπα μεταβλητό κόστος, μας αναγκάζουν να επιδοτούμε ΚΑΙ τις μονάδες αερίου.

Το σημαντικό (που παρακαλώ να συγκρατήσετε) είναι ότι η επενδυτική επιλογή είναι διαφορετική και διακριτή από τις λειτουργικές, καθημερινές επιλογές σε ένα δίκτυο. Ωστόσο, όπως φαίνεται και στο διαγραμματάκι, οι ορθολογικές, καθημερινές επιλογές, προσκρούουν και αναιρούν τις ίδιες τις επενδυτικές επιλογές των οποίων όμως είναι συνέπεια. Και αυτό, επειδή οι επενδυτικές επιλογές ήταν λανθασμένες.  Δηλαδή προσέθεσαν κάτι στο ηλεκτροδοτικό χαρτοφυλάκιο που είναι διαφορετικό από αυτό που χρειάζεται το χαρτοφυλάκιο. Ασυμβατότητα. Το αποτέλεσμα;  Επιδοτούμε ακριβές ΑΠΕ, για να επιδοτούμε και το επίσης ακριβό αέριο! Τι δεν καταλαβαίνετε;

Έτσι πρέπει να παραδεχτώ ένα λάθος. Έχω γράψει ότι οι ΑΠΕ δεν υποκαθιστούν συμβατικές μονάδες. Σαφώς και τις υποκαθιστούν... Όταν είναι πολλές οι ΑΠΕ... Υποκαθιστούν μονάδες αερίου (για όσο φυσάει ή έχει ήλιο). Μόνο που έκανα και δεύτερο λάθος... Ποτέ δεν μου πέρασε από το μυαλό ότι θα επιδοτούσαμε ΚΑΙ το αέριο όταν αυτό συμβαίνει. Με συγχωρείτε, δεν είμαι τόσο διεστραμμένος. Και ακούω ότι το ξέρει η Τρόϊκα, δεν γουστάρει, το ξέρει και η ΕΕ,  αλλά δικές της μακακίες είναι όλα αυτά, και ψάχνει η ΡΑΕ για ...μεταβατικές διατάξεις... Δηλαδή που να βρει λεφτά να πληρώσει του πάντες...