Η Ελλάδα ως γερμανικό λάφυρο

Της Βασιλικής Σιούτη

Ως λάφυρο που απέκτησαν κατά τον «πόλεμο» για τον έλεγχο της κρίσης επιδεικνύουν την Ελλάδα οι Γερμανοί, ενόψει των εθνικών τους εκλογών. Με τον ίδιο τρόπο δε χάνουν ευκαιρία να επιδείξουν και την ομηρία της χώρας. Δεν ήταν μόνο το υποτιμητικό νεύμα της Μέρκελ στον έλληνα πρωθυπουργό κατά τη διάρκεια της συνάντησης του Βερολίνου για την αντιμετώπιση της ανεργίας-ειδικά στο νότο, που η πολιτική της προκάλεσε. Αυτό (η ομηρία) ήταν και το νόημα των σχετικά πρόσφατων δημοσιευμάτων του γερμανικού τύπου για τα δισεκατομμύρια ευρώ που προσδοκώνται από τα ελληνικά κοιτάσματα.


«Η Ελλάδα έχει πλούτο. Θα πάρουμε όλα όσα μας χρωστάνε. Δεν χαθεί ούτε ευρώ». Αυτό είναι το μήνυμα προς το γερμανικό λαό. Επιθυμούν να δείξουν ότι κάνουν το σωστό για το «έθνος» τους και ότι από την κρίση αυτή δεν θα βγούνε χαμένοι, γιατί την ελέγχουν και κυρίως ελέγχουν –όλο και περισσότερο- την Ελλάδα, που έχει προσδεθεί στο άρμα της. Όχι από επιλογή των πολιτών της, αλλά από επιλογή των κυβερνώντων. Γι’ αυτό, κι ενώ καιρό τώρα, ακόμα και το ΔΝΤ, διαπιστώνει ότι το πρόγραμμα των μνημονίων δεν βγαίνει, οι Γερμανοί δε δέχονται καμία συζήτηση για κούρεμα. Μόνο για μείωση επιτοκίων και επιμήκυνση της αποπληρωμής, θα συζητήσουν, απ’ ότι λένε οι πληροφορίες, κι αυτά με βαριά ανταλλάγματα.

“Griechenland muss liefern”. H φράση αυτή (που σημαίνει «η Ελλάδα πρέπει να συνεισφέρει» ) επαναλαμβάνεται σχεδόν πεισματικά κάθε τόσο, από τους γερμανούς πολιτικούς όταν μιλούν για την ελληνική κρίση και την αντιμετώπισή της. Η εικόνα που έχουν εκείνοι για την κατάσταση της χώρας, αλλά και ο τρόπος που σκέφτονται, δεν έχει καμία σχέση με την αντίληψη που έχουν οι Έλληνες για την κατάστασή τους. Όσο για τα αισθήματα συμπόνιας ή αλληλεγγύης που ο Κωστής Χατζηδάκης πρόσφατα ευχήθηκε (και όχι απαίτησε) να επιδείξουν οι Γερμανοί, ήταν χαρακτηριστική η απάντηση που έλαβε την επομένη από τον γερμανικό τύπο και η οποία έλεγε: «Ούτε να το σκέφτεστε». Δεν κρύβουν άλλωστε, ότι το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να τηρηθούν τα μνημόνια και να μη χάσει η Γερμανία ούτε ένα ευρώ. Κάθε της κίνηση, δεν εξυπηρετεί παρά μόνο τα δικά της εθνικά συμφέροντα κι αυτό, όπως αναφέρουν έμπειροι πολιτικοί αναλυτές, προέρχεται από την έντονη «αίσθηση χρέους προς την πατρίδα» που έχουν σχεδόν όλοι οι γερμανοί πολιτικοί.

Σχετικά με τη φιλολογία που καλλιεργήθηκε εδώ και αρκετούς μήνες, ότι επίκειται νέο κούρεμα του χρέους, Μέρκελ, Σόιμπλε, Βεστερβέλε και Άσμουσεν ξεκαθάρισαν και πρόσφατα, σε όλους τους τόνους ότι δεν το βλέπουν. Παρότρυναν μάλιστα τους Έλληνες να μην το συζητάνε γιατί τους αποπροσανατολίζει από τις μεταρρυθμίσεις. Αλλά ακόμα και ο εκπρόσωπος των Χριστιανοδημοκρατών για θέματα προϋπολογισμού Ν.Μπάρτλε δήλωσε πρόσφατα –χωρίς να κρύβει τον εκνευρισμό του- ότι η συζήτηση περί κουρέματος «δημιουργεί λάθος προσδοκίες και είναι εντελώς ξεκάρφωτη».

Όσο για τις πιέσεις του ΔΝΤ, τη Γερμανία μάλλον δεν θα την ενοχλούσε καθόλου τώρα μία αποχώρησή του, καθώς όπως αναφέρει ανεπισήμως και γερμανός αξιωματούχος, «Θα ξεφορτωνόταν μερικούς ενοχλητικούς που πιέζουν για κούρεμα και ταυτόχρονα θα γινόταν απόλυτα κυρίαρχη». Στην ερώτηση αν υπάρχει καμία περίπτωση η γερμανική κυβέρνηση να συζητήσει τελικά για νέο κούρεμα, απαντά σκωπτικά : «Μόνο αν στην κυβέρνηση έρθει το Die Linke» (σ.σ το κόμμα της αριστεράς).

Η γερμανική κυβέρνηση έχει, εδώ και καιρό, συγκεντρώσει κάθε πληροφορία για τον πλούτο που υπάρχει στην Ελλάδα: την ακίνητη δημόσια περιουσία, της οποίας η πώληση είχε εκτιμηθεί αρχικά ότι θα αποφέρει 50 δισ. και τώρα έχει πέσει στα μισά, τις καταθέσεις που υπολογίζονται στα 160 δισεκατομμύρια ευρώ, ακόμα και τον χρυσό και τα χρήματα που «κρύβουν οι Έλληνες στα σεντούκια», τα οποία -σύμφωνα με κάποια έκθεση- υπολογίζονται γύρω στα 10 δισ. Υπάρχουν επίσης τα προσδοκόμενα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες. Έξω από τους υπολογισμούς τους δε μένει ούτε η ιδιωτική ακίνητη περιουσία.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αυτές, υπολογίζουν ότι στη χώρα υπάρχει ένας πλούτος ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ, μέρος του οποίου αρκεί για να υπερκαλύψει το χρέος. Με ποιον τρόπο (δίκαιο ή άδικο) θα γίνει αυτό, δεν τους απασχολεί ιδιαιτέρως. Το σκεπτικό τους είναι ότι «υπάρχει πλούτος, άρα μπορείτε να πληρώσετε». «Γιατί να χαρίσει ο Γερμανός φορολογούμενος στους Έλληνες έστω και ένα ευρώ;» είναι μια κουβέντα που επαναλαμβάνουν συχνά οι γερμανοί βουλευτές.

Η γερμανική κυβέρνηση δε συζητά περί κουρέματος –από το οποίο θα ζημιώνονταν αυτή τη φορά και η ίδια- αλλά δεν θα αρνηθεί να συζητήσει για μείωση επιτοκίων και επιμήκυνση της αποπληρωμής. Αυτό δε θα μείωνε το βάρος και θα έθετε άλλη μια γενιά ελλήνων σε ομηρία. Θεωρείται περίπου βέβαιο όμως ότι κάτι τέτοιο θα συνοδευόταν με (νέα) βαριά ανταλλάγματα και εξασφαλίσεις, όπως έγινε τις προηγούμενες φορές (με το αγγλικό Δίκαιο, τον ειδικό λογαριασμό, τη δικαιοδοσία των δικαστηρίων του Λουξεμβούργου). «Ίσως αυτή τη φορά, όπως έχει ακουστεί, τα ανταλλάγματα να είναι ακόμα μεγαλύτερα και να σχετίζονται ακόμα και με παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας». Μία από τις «ιδέες» που έχουν συζητηθεί είναι η δημιουργία ταμείου των δανειστών στον οποίο θα πηγαίνει απευθείας μέρος των φόρων που εισπράττονται.

Η γερμανίδα καγκελάριος σε αυτήν την άτυπη προεκλογική περίοδο που έχει ξεκινήσει, θέλει να δείξει στους πολίτες της χώρας της ότι η Γερμανία ελέγχει την κατάσταση στον επικίνδυνο νότο. Δεν είναι λίγοι αυτοί που σχολιάζουν, όπως έγινε πρόσφατα μετά την συνάντηση για την ανεργία στο Βερολίνο, ότι η Α. Μέρκελ «χρησιμοποιεί τους ηγέτες του νότου ως ντεκόρ στις φωτογραφίες». Η ελληνική κυβέρνηση, πάντως, αυτή την περίοδο ούτε που διανοείται να δυσαρεστήσει με οποιονδήποτε τρόπο τους Γερμανούς. Είναι ίσως χαρακτηριστικό ότι ο Α.Σαμαράς υποδέχθηκε τον υπουργό Εξωτερικών στο Μέγαρο Μαξίμου λέγοντας του: «Σας ευχαριστώ που είστε φίλος μας», υποδηλώνοντας την αδυναμία της ελληνικής κυβέρνησης να εκφράσει ένα διαφορετικό λόγο, ακόμα και τη στιγμή που όλοι διαπιστώνουν ότι το πρόγραμμα που η Γερμανία πιέζει να εφαρμοστεί, οδηγεί τη χώρα στα βράχια.

Η δικομματική (πλέον) κυβέρνηση έχει αποφασίσει από καιρό να επενδύσει στις ελληνογερμανικές σχέσεις, οι οποίες φυσικά δεν μπορεί να είναι ισότιμες. Ο άνθρωπος του πρωθυπουργού που έχει την εποπτεία των σχέσεων αυτών, είναι ο Μάκης Παπασταύρου, ο οποίος πριν από μερικούς μήνες είχε ανανεώσει –εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης- τους όρους της ελληνογερμανικής συμφωνίας. Στο πλαίσιο μάλιστα της «ελληνογερμανικής εταιρικής σχέσης» υπάρχει οργασμός πρωτοβουλιών με τον δραστήριο Γ.Φούχτελ και όχι μόνο. Σχεδόν κάθε υπουργείο έχει έναν γερμανό «επιθεωρητή» που το επισκέπτεται σε τακτά διαστήματα και δίνει τις κατευθύνσεις του.

Η επίσκεψη του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στην Αθήνα στις 18 Ιουλίου παρουσιάζεται από την κυβέρνηση ως ψήφος εμπιστοσύνης της Γερμανίας σε αυτήν και είναι αληθές. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ήταν ο «προστατευόμενος» του Σόιμπλε, ο Γ.Στουρνάρας που τον (προς)κάλεσε προς βοήθεια, όταν αποχωρούσε η ΔΗΜΑΡ και υπήρχαν φόβοι για το μέλλον της κυβέρνησης αλλά και του ιδίου. Είναι γνωστό ότι οι προσωπικές σχέσεις του με τον Ευ.Βενιζέλο, που απέκτησε ξαφνικά καθοριστικό ρόλο στην κυβέρνηση, δεν είναι καλές. Παρ’ όλα αυτά, οι φόβοι του έλληνα υπουργού Οικονομικών ήταν μάλλον υπερβολικοί, καθώς ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αντιλαμβάνεται τη χρησιμότητα του και σε καμία περίπτωση δεν θα προέβαινε σε μία κίνηση που θα ενοχλούσε τη Γερμανία.

Γερμανοί δημοσιογράφοι εκτιμούν ότι το ταξίδι αυτό γίνεται κυρίως για να περάσει στους γερμανούς πολίτες το μήνυμα ότι «η ελληνική κρίση είναι υπό έλεγχο», καθώς όπως υποστηρίζουν «ο Σόμπλε μιλάει συνεχώς με τον Στουρνάρα και συναντιέται κάθε τόσο μαζί του. Δεν υπήρχε κάτι για το οποίο θα χρειαζόταν να έρθει στην Ελλάδα για να συνεννοηθούν. Τα θέματα της ατζέντας που θα ανακοινωθούν, έχουν όλα συζητηθεί καιρό τώρα» υποστηρίζουν και προεξοφλούν ότι η επίσκεψη θα κρατήσει μόλις λίγες ώρες.

Κατά τ΄άλλα «η στροφή του Σαμαρά εδώ κι ένα χρόνο έχει εντυπωσιάσει τη γερμανική κυβέρνηση» αναφέρουν. «Ο Βενιζέλος ήταν πάντα ο σταθερός συνομιλητής. Για τη ΔΗΜΑΡ αρχικά νόμιζαν ότι το πρόβλημα ήταν πιο σοβαρό, αλλά η ανησυχία τους κράτησε λίγες ώρες. Όχι, πως δεν υπάρχει φόβος για το αν θα αντέξει η κυβέρνηση. Η Γερμανία έχει κάνει πολλά. Έχει στήσει έναν τεράστιο μηχανισμό για να ελέγξει την κρίση. Δεν θέλει εκπλήξεις». Αυτό το τελευταίο, θα είναι μάλλον και το μήνυμα που θα μεταφέρει ο Β.Σόιμπλε στην ελληνική κυβέρνηση, αν και το ίδιο επιθυμεί και αυτή. Άλλωστε στη Γερμανία ελπίζει για τη σωτηρία της, αγνοώντας ίσως τη ρήση ενός άλλου Γερμανού, του Οτο φον Μπίσμαρκ που έλεγε ότι «Το πεπρωμένο των αδύναμων είναι να καταβροχθίζονται από τους δυνατούς».