Τα αιολικά είναι καλή επένδυση ΑΦΟΥ πρώτα χρεοκοπήσουν

Μου ζήτησε ο σχολιαστής Κώστας να δω και να σχολιάσω μία ιστοσελίδα που μοιάζει να παρουσιάζει ψύχραιμα την άποψη των αιολικών (χωρίς τις υστερίες και υπερβολές του Σκάι και της Μπιρμπιλοπαρέας).  Η ιστοσελίδα που μου ζήτησε να σχολιάσω είναι εδώ.

Το κόστος του ρεύματος, από οποιαδήποτε πηγή, είναι αυτό που πληρώνουμε για να έχουμε ρεύμα. Σε όλο τον (γνωστό)  κόσμο το ρεύμα από κάρβουνο κάνει (σε τάξεις μεγέθους ανά MWhr) περί τα 40-50 ευρώ, το αέριο περί τα 80-90, η πυρηνική περί τα 70, ο αέρας χωρίς εφεδρείες περί τα 60-70, τα ηλιοθερμικά περί τα 90 και τα φωτοβολταϊκά πάνω από 200.  Μην κολλάτε στα νούμερα, τάξεις μεγέθους, αλλά δείτε και στο παραπάνω γράφημα, πως η "Ευρώπη" αποφάσισε να τιμωρήσει το κάρβουνο (με φόρο) και να ευνοήσει την πυρηνική (δεν ξέρω πώς).   Το πετρέλαιο είναι ασήμαντο στην παγκόσμια ηλεκτροπαραγωγή. Το πετρέλαιο χρειάζεται στην μετακίνηση.  Υπάρχουν και άλλες πηγές, αλλά είναι εξειδικευμένες, περιορισμένου αντικειμένου και, ενεργειακά ασήμαντες.  Ένα από τα πράγματα που λέει το άρθρο, είναι ότι η αιολική ενέργεια έχει πέσει σε κόστος και ότι κοστίζει πλέον περί τα 60 ευρώ την μεγαβατώρα. Αλλά αυτό το λέει η Πανευρωπαϊκή ΕΛΕΤΑΕΝ, η δικιά μας το έχει στα 90 ή 100 (με ένα σωρό κρυμμένες επιδοτήσεις σε υποδομές και διασυνδέσεις)

Όλη η διαφωνία είναι για εξωτερικά και μη μετρήσιμα κόστη, που όμως μερικοί τα "πιστεύουν" -- ή τους συμφέρει να τα πιστεύουν --,δεν ξέρουν "πόσο" είναι, αλλά με "άνωθεν", θρησκευτική μεθοδολογία θέλουν να τα επιβάλουν στους υπόλοιπους.  Τα θρησκευτικά αυτά κόστη είναι τα περιβόητα externalities. Τα externalities προσφέρονται για μαζική ανθρώπινη καταπίεση, από λίγους, να θυμίσω μόνο τα συγχωροχάρτια και την Ιερά Εξέταση.  Το μείζον externality είναι το "Ανρωπογενές Φαινόμενο του Θερμοκηπίου".  Αν δείτε ανθρώπινη ιστορία, έχουμε πεθάνει σε μεγάλα νούμερα από ένα σωρό λόγους, σχεδόν ποτέ από ζέστη, και όταν εμπλέκεται το κλίμα είναι είτε από τον Ήλιο, είτε από γεωλογικές δραστηρίοτητες.

Τα αιολικά έχουν τέσσερα χαρακτηριστικά: 1) ότι έχουν υψηλό αρχικό κόστος (βασικά σίδερο, μπετόν και χωματουργικά), 2) χαμηλό λειτουργικό κόστος (συντήρηση),  3) δεν υποκαθιστούν τίποτα! Μόνο συνυπάρχουν. "Συμπληρωματικά" λένε οι αιολικοί, "παρασιτικά" λέω εγώ, και 4) για τους λάτρεις της αειφορίας, δεν μπορούν να παράξουν ποτέ αρκετή χρήσιμη ενέργεια για να αυτοαντικατασταθούν.  Χυτήρια, μπετονέριες και μπουλντόζες που να δουλεύουν με αέρα δεν υπάρχουν.  Και ενώ πράγματι ο αέρας είναι τσάμπα, η χρήση του σε ηλεκτρικό δίκτυο σε κλίμακα πέραν της "συμπληρωματικής" ή της "παρασιτικής" δεν μπορεί να υπάρξει.  Εκτός εάν ο κόσμος είναι όλος δίπλα σε ένα μεγάλο υδροηλεκτρικό, η εάν βάλουμε εμείς όλα μας τα αιολικά κοντά στην ...Ευρυτανία (θα τα ακούσω από τους Ευρυτάνες τώρα, και θα έχουν και δίκιο). Το να φτιάχνεις τεχνητές Ευρυτανίες είναι καλό για αρπαχτές και ακαταστασίες αλλά παλαβό.

Τα πρώτα δύο χαρακτηριστικά, βασικά καθιστούν τα αιολικά, περισσότερο από άλλες πηγές ευαίσθητα στο αρχικό κεφάλαιο και το κόστος τους.  Ακόμα και στην συμπληρωματική/παρασιτική τους μορφή, τα αιολικά είναι "όλα τα λεφτά μπροστά" και μετά "τσάμπα" (για το συμπλήρωμα/παρασιτολογία).

Και εδώ είναι άλλη μία εξαπάτηση της παρουσίασης της ΕΣΗΑΠΕ.  Ενώ πέταξε την αρλούμπα περί WACC (το σταθμισμένο κόστος κεφαλαίου), δεν είπε ότι τα αιολικά είναι μόνο, και βασικά WACC! Δηλαδή λεφτά μπροστά, και μεγαλύτερη ευαισθησία στο κόστος χρηματοδότησης.

Και θα κάνω μία παρένθεση, και θα σας πω πόσο είναι το WACC των αιολικών:  Εάν υποθέσουμε ότι ένα αιολικό (και οι υποδομές του) κάνουν "100", κανονικά θα έπρεπε να χρηματοδοτηθεί κατά 20-30% με ίδια κεφάλαια και κατά 70-80% με δανειακά.   Εάν τα δανειακά κεφάλαια κοστίζουν "10%" τα ίδια (σε πολιτισμένα μέρη)  κοστίζουν 16% ή 18%.   Η Ελλάδα δεν δουλεύει έτσι, και τα ίδια κεφάλαια είναι πανάκριβα, λόγω Ελληνικών κακών ιδιαιτεροτήτων.  Ίδια κεφάλαια από τον κ. Περιστέρη ή τον κ. Κάπρο (ή την EDF)  δεν θα δείτε ούτε στον ύπνο σας.  Και εάν ήθελα  να γελάσω, θα φώναζα  "Ζητείστε από την ΤΕΡΝΑ να βάλει 20-30% συμμετοχή στα κεφάλαια που χρειάζονται". Θα εξαφανιστούν!  Οι ΤΕΡΝΕΣ της Ελλάδας έχουν μάθει να βγάζουν ένα 10-15%, καθαρό μπροστά, όχι να βάζουν κι από πάνω! Το πολύ πολύ, οι Γερμανικές, Δανέζικες, ή Ισπανικές κατασκευάστριες να "βάλουν λεφτά μπροστά" πουλώντας τις φτερωτές τους με βερεσέ!  Εξαρτάται πόσο απελπισμένες είναι και τι στομάχι έχουν για Ελληνικό ρίσκο, και ρίσκο "δεν πληρώνω"!

Πρακτικά, δεν υπάρχουν ίδια κεφάλαια, επομένως 100% δάνεια.  Εξασφαλισμένα από τον λογαριασμό της ΔΕΗ και τους φόρους του Έλληνα.  Πόσο κάνουν τα δανειακά κεφάλαια σήμερα;   Πόσο κοστίζει ένα 20ετές δάνειο για ένα αιολικό που θα κρατήσει 20 χρόνια;   Εδώ γελάμε και κλαίμε.  Δεν υπάρχουν 20ετή δάνεια, και τα 10ετή, εάν παρακολουθείτε ειδήσεις έχουν απογειωθεί, και θα απογειώνονται, και κατά κάποιο μακάβριο τρόπο, μπορεί να γλυτώσουμε τα αιολικά λόγω δημοσιονομικής δυσπραγίας (έτσι θα λέμε την χρεοκοπία από εδώ και μπρος).   Σήμερα, το θεωρητικό κόστος καινούργιου 10ετούς κρατικού δανεισμού είναι περί 17%. Αύριο μπορεί να είναι 20% ή 22%, ή 12%, ρωτήστε την Πειραιώς, αυτή δίνει πράσινα δάνεια και ξέρει.

Εάν ο κρατικός δανεισμός κοστίζει χ%, πόσο κoστίζει α αιολικός δανεισμός;  Μπορεί λίγο πάνω, αλλά μάλλον όχι λίγο κάτω.  Και πόσο από το κόστος της αιολικής ενέργειας (πιο ακριβής από την συμβατική) είναι WACC;  100%!  Δανείζεσαι παραπάνω κεφάλαια για να έχεις χαμηλό μεταβλητό κόστος όταν φυσάει.  Και όταν δεν φυσάει;  Πρέπει να έχεις άλλες εγκαταστάσεις (και αυτές με πρόσθετα δανεικά).  Για την Ελλάδα, σήμερα, μιλάμε για τρέλα, πέρα από την συμβατική.  Και είπαμε ποια είναι η λύση:  να βάλει περισσότερα ίδια κεφάλαια η ΤΕΡΝΑ μπροστά. Χαχαχαχάαααα!

Και, για να επιστρέψω στην ιστοσελίδα που μου ζητήθηκε να σχολιάσω.  Παραθέτει ένα γράφημα από την Ευρωπαϊκή Ελεταέν, που δείχνει μία υποθετική καμπύλη προσφοράς ενέργειας στην διάρκεια μιας μέρας, και την (ανελαστική) καμπύλη ζήτησης την μέρα, την νύχτα και στην αιχμή.  Και (σωστά) λέει ότι εάν έχεις αιολικά, και φυσάει, μετακινείς την καμπύλη προσφοράς προς τα δεξιά, και παρέχεις στο δίκτυο το φτηνό αιολικό ρεύμα. Σωστό, εάν έχεις αιολικά και εάν φυσάει.  Και εάν ΔΕΝ έχεις υδροηλεκτρικά για την ίδια δουλειά, και εάν ΔΕΝ έχεις περισσότερη φτηνή ισχύ βάσης.  Η πολύ απλή μου απάντηση σε αυτό, είναι ότι το αιολικό λόμπυ ΔΕΝ θέλει φτηνή ισχύ βάσης, και ή δεν θέλει υδροηλεκτρικά, ή τα θέλει (δωρεάν) για να πουλάει περισσότερα αιολικά με την όχι φτηνή αντλησιοταμίευση.  Με τα ίδια ή λιγότερα συνολικά αρχικά κεφάλαια μπορούμε να μετατοπίσουμε την καμπύλη προσφοράς προς τα δεξιά μόνιμα και να έχουμε φτηνότερο ρεύμα συνέχεια, και όχι μόνο όταν φυσάει (η δικιά μου τυρκουάζ γραμμή).  Αλλά αυτό το αποσιωπούν εντέχνως οι απανταχού Ελεταέν. Δηλαδή, όπως είπα και χτές, δεν είναι μόνο η επιλογή από ένα ενεργειακό μείγμα, αλλά τι συστατικά βάζεις στο μείγμα.

Σε περίληψη, τα αιολικά έχουν υψηλό αρχικό κεφαλαιακό κόστος,  το λειτουργικό μεταβλητό τους είναι χαμηλό,  και το συνολικό τους κόστος (ανα μεγαβατώρα) είναι τα τοκοχρεολύσια.  Εάν η γενική τιμή του ρεύματος είναι χαμηλή, μπαίνουν μέσα. Εάν είναι υψηλή, και εγγυημένη, βγάζουν λεφτά.  Επειδή στην πράξη, στην διάρκεια μιας μέρας το κόστoς του ρέυματος ορίζεται από τον ακριβότερο (ή στην μαγειρεμένη Ελλάδα από το pool), εάν δεν έχεις φτηνή ισχύ βάσης και έχεις μόνο ακριβή ισχύ αιχμής (π.χ. αέριο), τότε όλοι (και οι αιολικοί), βγάζουν λεφτά, και φυσικά έχεις φτηνό ρεύμα εάν φυσάει σε ώρα αιχμής.  Αλλά αυτό είναι παραπλανητικός συλλογισμός Κάπρου που αγνοεί τα κεφάλαια, που θα έχεις δώσει και θα ξεχρεώνεις, για να μην έχεις ρέυμα τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο που θα έχεις αιχμή, αλλά δεν θα φυσάει.  Θα έχεις ρεύμα τον ...Αύγουστο!   Με τα ίδια κεφάλαια φτιάχνεις φτηνή ισχύ βάσης και έχεις φτηνότερο ρεύμα, πάντα, και όχι μόνο όταν φυσάει.  Για αυτό ο κύριος Κάπρος ισχυρίζεται ότι δεν χρειάζονται τέλος ΑΠΕ,  εάν το ενεργειακό μείγμα έχει ακριβή ισχύ βάσης και πανάκριβη ισχύ αιχμής, και για αυτό κάποια κομπίνα που δεν ξέρω παίζεται με τα (φτηνά) υδροηλεκτρικά.  Με υδροηλεκτρικά για ισχύ αιχμής, τα αιολικά δεν στέκουν.

Και για να ψυχαγωγήσω και ενθαρρύνω τις Τράπεζες να δανείσουν τον κάθε κύριο ΕΣΗΑΠΕ, και τον κάθε αιολικό που παίρνει άδειες, το λέει και η αμερόληπτη μελέτη:   Eίναι καλή δουλειά να επενδύσεις σε αιολικά αφού πρώτα χρεοκοπήσουν.  Δανείστε τους πουλάκια μου, δανείστε τους.

Και ευχαριστώ τον σχολιαστή Κώστα για το παραπάνω link που μου έστειλε, και για αυτό, που είναι επίσης ενδιαφέρον. Να σημειώσω ότι αναφέρονται σε αγορά κυρίως ΗΠΑ, εξ ου και τα discount rates του ...5% που αναφέρει. Σε εμάς, πάνε αυτά. Από εδω και πέρα, με κόστος μακροχρόνιου κρατικού δανεισμού πάνω από 15%, τα discount rates πήγαν σε επίπεδα προ 1996... Να θυμίσω;  20%, 25% δηλαδή θα ξαναπάμε σε simple payback 2 ετών...  Για να χαίρεται και η ΕΣΗΑΠΕ που θυμήθηκε το WACC!