Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2011

Spreads, άξονες και η πεταλούδα


Τόσο καιρό βλέπουμε spreads, και ο καθένας μας ερμηνεύει ό,τι τον βολεύει.  Εγώ, π.χ., βλέπω το spread Ελλάδας-Γερμανίας και σκέφτομαι "άντε θα γλυτώσω τα αιολικά". Βλέπω το spread Γερμανίας-Γαλλίας και λέω "άντε θα σπάσει ο άξονας Γαλλίας-Γερμανίας".  Βλέπω το spread Αυστρίας-Γερμανίας" και λέω "ωπ ωπ το αγγούρι πλησιάζει στο κέντρο".  Είδα προχτές το spread στα διετή swaps $/€ και είπα "κοίτα να δεις που είχα δίκιο ότι θα πέσει μεν το δολάριο, αλλά θα πέσει περισσότερο το ευρώ".

Το πρόβλημα που ζούμε εμείς, στον στενό κόσμο μας, είναι ότι η παγκόσμια οικονομία έχει μεγαλώσει με περισσότερα δάνεια από ό,τι σηκώνει η παγκόσμια παραγωγή και κατανάλωση πλούτου, και τα παγκόσμια αφεντικά είναι μεταξύ συνετής αλλά καταστροφικής συρρίκνωσης των δανείων, και επομένως της ρευστότητας, αλλά παίζουν και παιχνίδια μεταξύ τους προσπαθώντας ο καθένας για πάρτη του να έχει ρευστότητα και θετικά ισοζύγια συναλλαγών. Να το πω απλά, θέλουν τα περιοριζόμενα μετρητά να πηγαίνουν σε αυτούς, και να συνεχίσουν να εξάγουν στους άλλους, κατά προτίμηση με μετρητά.  Κάνουν το αντίστοιχο μιας εταιρίας που έχει δυσκολίες:  Προωθούν πωλήσεις, και μειώνουν κεφάλαιο κίνησης (μειώνουν αποθέματα, αυξάνουν μέρες αποπληρωμής, μαζεύουν απαιτήσεις -- η λιτότητα είναι ...δευτερεύουσα).

Με μία μεγάλη διαφορά. Η Αμερική είναι μία χώρα και δεν μπορεί να πηδάει την Καλιφόρνια προς όφελος του Τέξας, ενώ η Γερμανία έκανε ακριβώς αυτό: Στράγγιξε την περιφέρεια (εμάς και άλλους) για ρευστότητα και χάρη στους "νόμους" της "ΕΕ" και τις αγορασμένες, ή διορισμένες, Κυβερνήσεις, επιβάλλει εσωτερικές εξαγωγές (να το το ευρωοξύμωρο), με δανεικά των ...Γάλλων(!) και άλλα βρωμερά όπως οι ταρίφες των ΑΠΕ. (Oh yes, τους έχω άχτι). Τόνωσε την εσωτερική της οικονομία, κρατώντας χαμηλό ευρωπληθωρισμό και σκληρό το ευρωνόμισμα, σπρώχνοντας την περιφέρεια σε αντιπληθωριστική (για το μουαγιέν της ευρωζώνης) ύφεση. Να την χαιρόμαστε την Ευρώπη.

Από χτες-προχτές υπάρχει και άλλο spread... Αμερική-Γερμανία.  Δεν το βρήκα έτοιμο και το έφτιαξα. Πάρτε το Γερμανικό 10-ετές, εκεί δεξιά στο interactive chart που λέει Add a Comparison βάλτε USGG10YR:IND που είναι το Αμερικανικό 10ετές, και θα πάρετε αυτό το γράφημα (το πάνω είναι για την πενταετία, το κάτω για τον μήνα:


Δεν είμαι "τεχνικός αναλυτής" και ό,τι σας λέω είναι απλό ερασιτεχνικό κουτσομπολιό, αλλά βλέπω ότι από πριν την κρίση του 2008, η Αμερική δανειζόταν κατά τι φτηνότερα. Το TARP κλπ στις ΗΠΑ και η ρευστότητα της ΕΚΤ έριξαν και τα δύο επιτόκια. Στην σύγκλισή τους από τον Μάϊο του 2010, βλέπω την σύμπτωση του Καστελόριζου και την αρχή της ύφεσης του Νότου.  Βλέπω δηλαδή όλη την αύξηση των ενδοευρωπαϊκών spreads. Δηλαδή την ροή ρευστότητας από την περιφέρεια προς το Κέντρο, με αποτέλεσμα χαμηλότερα Γερμανικά επιτόκια.  Αυτό μοιάζει να άρχισε να τελειώνει τον περασμένο Σεπτέμβριο, και, εάν δεν είναι πρόσκαιρο, τέλειωσε χτες-προχτές.
'Αρα, για όσους εσάς σκέφτεστε "μήπως ήρθε η ώρα να αγοράσω δολάριο", ξεχάστε το, οι μέρες είναι πονηρές και για μεγάλα παιδιά -- ο καυγάς είναι για ισοζύγια συναλλαγών (και αυτά έχουν και εμπορικά). Δεν την συμφέρει την Αμερική να ...διαλυθεί η Ευρώπη.  Για το μέλλον δεν έχω ιδέα. Νομίζω, ότι όπως είπα και στις 7 Νοεμβρίου, η Gudrun, τελικά θα ηρεμήσει, και, εκτός απροόπτου, θα παραμείνουν οι άξονες.

Το απρόοπτο είναι η προέλευση, ή ο έλεγχος, της Αιγυπτιακής πεταλούδας του περασμένου Ιανουαρίου, που πεταρίζει ακόμα, και η εικόνα από το τότε σχόλιο του Μποτίλια, και το τραγούδι των Doors. Οι Μεγάλοι παίζουν πάλι σκάκι.

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

http://www.youtube.com/watch?v=kD-had_IL6g&feature=related

Μποτίλια στο Πέλαγος είπε...

Φίλτατε αρχαιοπτερύξ θερμά ευχαριστώ για την αναφορά.
Η πεταλούδα αποδείχθηκε πολύ δραστικό πετούμενο. Αρχικά η κραυγή της ξεκίνησε να ξυπνάει συνειδήσεις με την μουσική των Doors και στην πορεία το πέταγμά της ξεχαρβάλωνε συστήματα, με τρόπο που δεν μπορούσαν να προσδιορίσουν οι αναλυτές.
Παρακολουθώ κατά πόδας (εγώ δυστυχώς δεν μπορώ να πετάξω)την καλή σου προσπάθεια, για να κατανοηθεί, ότι με την "πράσινη" ενέργεια στο τέλος θα ψάχνουμε για πεταλούδες μέσα σε ερημωμένα από οικονομία και ζωή τοπία.

nikos είπε...

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και χρέος
Tου Δημητρη Μπριασουλη*

Αν και η χώρα έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίσει επισιτιστική αυτάρκεια, να παράγει φτηνά ποιοτικά αγροτοκτηνοτροφικά προϊόντα και να κάνει εξαγωγές, το 2009 πλήρωσε 6,5 δισ. ευρώ για εισαγωγή αγροτικών προϊόντων. Το 2010 δαπανήθηκαν 6,3 δισ. ευρώ για εισαγωγές τροφίμων. Το πρώτο εξάμηνο του 2011 δαπανήθηκαν για εισαγωγές πατάτας 59,8 εκατ. ευρώ, οσπρίων 14,0, κοινών λαχανικών 59,65, ενώ το 2010, 11,4 εκατ. ευρώ για κρεμμύδια και σκόρδα.

Tο 1990 το έλλειμμα του εμπορικού αγροτικού ισοζυγίου ήταν 446.660 ευρώ, το 2002 1,7 δισ. ευρώ, ενώ το 2006 έφτασε τα 2,1 δισ. ευρώ. H αξία των εισαγωγών το 1990 ήταν 1,6 εκατ. ευρώ, το 2002, 4,7 δισ. ευρώ και το 2006, 5,9 δισ. ευρώ. Η μεγάλη πληγή σ' αυτό το έλλειμμα είναι τα κτηνοτροφικά προϊόντα. Το 2010, η αξία των εισαγωγών για κρέατα και παρασκευάσματα κρέατος (99% από Ε.Ε.) έφτασε το 1,085 δισ. ευρώ, ενώ οι εξαγωγές ήταν μόλις 56,7 εκατ. ευρώ...

Παρά τη διαπίστωση του προβλήματος και τις κυβερνητικές εξαγγελίες, επιδοτούμενα φωτοβολταϊκά αντικαθιστούν καλλιέργειες, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την καταστροφή των λιγοστών παραγωγικών πόρων της χώρας, της γεωργικής γης και του αγροτικού και φυσικού τοπίου, αλλά κυρίως του ήθους των ήδη εκμαυλισμένων από τις στρεβλές επιδοτήσεις αγροτών.

Η Ελλάδα πρέπει φυσικά να επιτύχει συγκεκριμένους στόχους όσον αφορά τη συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό της ισοζύγιο. Πώς όμως; Καταστρέφοντας τη γεωργική γη και διατηρώντας τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων στα σημερινά εξωφρενικά επίπεδα; Και γεωργική γη δεν είναι μόνο η γη υψηλής παραγωγικότητας. Είναι και η παραγωγή αρωματικών φυτών σε «υποβαθμισμένα» εδάφη και η μεταποίησή τους σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Είναι επίσης η ορθολογική αξιοποίηση των βοσκοτόπων που μπορεί να βοηθήσει να μειωθούν οι εισαγωγές κτηνοτροφικών προϊόντων και να ενισχυθούν οι εξαγωγές υψηλής ποιότητας πιστοποιημένων κτηνοτροφικών προϊόντων ΠΟΠ.

Οι υπολογισμοί των εσόδων από τις ΑΠΕ φαίνονται εντελώς αποσπασματικοί και προβληματικοί. Γιατί φωτοβολταϊκά σε γεωργικές εκτάσεις (ανεξαρτήτως παραγωγικότητας); Η απώλεια της δυνητικής γεωργικής παραγωγής έχει υπολογιστεί; Το κόστος των επιπλέον δικτύων για τα ήδη υψηλού κόστους παραγωγής ενέργειας φωτοβολταϊκά ποιος το πληρώνει; Η απάντηση είναι πρόσφατη: «αυξήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ προκειμένου να καλυφθεί το έλλειμμα υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προετοιμάζει το ΥΠΕΚΑ».

Ολα αυτά δείχνουν τη στρεβλή αντιμετώπιση του θέματος των φωτοβολταϊκών και των ΑΠΕ γενικότερα. Μια τεράστια έκταση πανάσχημων ταρατσών των ελληνικών πόλεων, με το δίκτυο της ΔΕΗ έτοιμο χωρίς πρόσθετο κόστος, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως μη παραγωγική επιφάνεια διαθέσιμη για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Οσο για το σχέδιο «Ηλιος», παραγωγής «φτηνής» ηλιακής ενέργειας από φωτοβολταϊκά για εξαγωγή στη Γερμανία, είναι προφανές ότι ούτε γη διαθέτουμε για να την υποβαθμίσουμε σε νεκρό τοπίο φωτοβολταϊκών, ούτε επάρκεια γεωργικής παραγωγής έχουμε, ούτε φτηνή ούτε επαρκής είναι η παραγωγή ενέργειας μέσω φωτοβολταϊκών ώστε να διαθέσουμε την πλεονάζουσα στη Γερμανία. Αντιθέτως, μέχρι κρεμμύδια και σκόρδα εισάγουμε από τη Γερμανία.

Οπως και με τα φωτοβολταϊκά, η μαζική εγκατάσταση τεράστιων ανεμογεννητριών και ιδιαίτερα απαιτητικών υποδομών (δρόμων, σταθμών) έχει πολλαπλές αρνητικές συνέπειες. Το τοπίο, το σημαντικότερο φυσικό πλεονέκτημα αυτών των περιοχών όσον αφορά στην ανάπτυξη υψηλής ποιότητας ήπιων μορφών τουρισμού και αγροτουρισμού, αλλοιώνεται ανεπιστρεπτί. Πολίτες και τοπικές αρχές αναζητούν αναπτυξιακή «λύση» στην ήσσονα προσπάθεια της «παραχώρησης» γης, έναντι «μισθώματος», σε επιδοτούμενο (και από τους ίδιους!) «επενδυτή».

Οι συνέπειες της πολιτικής των τελευταίων χρόνων είναι οδυνηρές. Ο Ελληνας έχει γίνει μεταπράτης της γης, του φυσικού τοπίου και των φυσικών πόρων, του ήθους, της ιστορίας του…

* Καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.